Należałoby wyemitować papiery wartościowe, które nie dopuściłyby do zwiększenia płynności systemu, ponieważ z jednej strony NBP w przeszłości zwiększał płynność pieniądza, a z drugiej chce walczyć z inflacją. To jest niespójne działanie. Oprócz tego należałoby umocnić złotego, co zawsze powoduje obniżenie inflacji. Obecna sytuacja zależy też od poziomu deficytu budżetowego, który w Polsce jest wysoki – z profesor Hanną Gronkiewicz-Waltz, byłą prezes NBP i prezydent Warszawy o inflacji i polityce NBP rozmawia Michał Ruszczyk.
Michał Ruszczyk: Profesor Adam Glapiński jeszcze kilka miesięcy temu zapewniał, że w Polsce mamy do czynienia z cudem gospodarczym, inflacja nam nie grozi, a stopy procentowe pozostaną niskie przez długi czas. Jak Pani to skomentuje w kontekście obecnej sytuacji gospodarczej?
Prof. Hanna Gronkiewicz-Waltz: Moim zdaniem powinien zwolnić swoich doradców albo mówił rzeczy, które nie pochodziły z analiz. W takiej sytuacji NBP stracił wiarygodność, a prezes Glapiński jako osoba odpowiedzialna za politykę pieniężną państwa również.
Czy prezes Glapiński zasłużył na drugą kadencję?
To nie jest kwestia jego postawy, która kiedy dochodziło do podejmowania trudnych decyzji, była błędna, ale uzyskania odpowiedniej ilości głosów w Sejmie, co mu się udało.
W moim przekonaniu ponowny wybór Glapińskiego na funkcję prezesa NBP to błąd. Jednak wybór prezesa spadnie na rząd i zobaczymy, jak sobie z tym Zjednoczona Prawica poradzi.
Profesor Adam Glapiński został wybrany na II kadencję, a co za tym idzie w polityce NBP najpewniej nic się nie zmieni. Na kogo powinien postawić rząd w celu poprawienia sytuacji gospodarczej?
Na pewno można byłoby wysunąć inne kandydatury. Przykładowo Olgę Szczepańską, która jest dyrektorem stabilności finansowej w NBP czy ekonomistów, którzy uzdrowiliby sytuację i przywrócili wiarygodność instytucji.
Inflacja w Polsce wynosi już ponad 12%. Jak Pani sądzi, czy długo jeszcze będzie rosła i na jakim poziomie może się zatrzymać?
Trudno powiedzieć, gdyż nie mamy dokładnych analiz NBP. Sądzę, że może rosnąć do 17% i na pewno w którymś momencie się zatrzyma, zwłaszcza że było już kilka podwyżek stóp procentowych, co nie sprzyja kredytobiorcom, którym rosną raty kredytów. Odpowiadając na Pana pytanie, mam nadzieję, że inflacja nie dojdzie do 20%.
Co NBP powinno zrobić, żeby w obecnej chwili skutecznie walczyć z inflacją, zwłaszcza że ma do tego narzędzia?
Po pierwsze, należałoby wyemitować papiery wartościowe, które nie dopuściłyby do zwiększenia płynności systemu, ponieważ z jednej strony NBP w przeszłości zwiększał płynność pieniądza, a z drugiej chce walczyć z inflacją. To jest niespójne działanie.
Oprócz tego należałoby umocnić złotego, co zawsze powoduje obniżenie inflacji. Obecna sytuacja zależy też od poziomu deficytu budżetowego, który w Polsce jest wysoki. Odpowiadając na Pana pytanie: należy podjąć masę działań w celu skutecznej walki z inflacją.
NBP i rząd twierdzą, że inflacja to efekt wojny i działań prezydenta Putina. Gdzie według Pani leżą przyczyny inflacji w Polsce?
To nieprawda, za inflację odpowiedzialność ponosi rząd, który przez lata rozdawał pieniądze oraz NBP , którego działania były spóźnione.
Czy na takie działania nie jest już za późno?
Nie. One będę tylko inne, bo należy pamiętać, że gospodarka działa podobnie jak organizm ludzki. To znaczy jak choroba toczy jakiś organizm, a leczenie nie zacznie się w odpowiednim czasie, to leczenie będzie trwało dużej i będzie bardziej bolesne.
Jak intensywnego leczenie wymaga polska gospodarka?
Trudno powiedzieć, bo oprócz samej sytuacji gospodarczej nakładają się też innej kwestie jak praworządność, która jest istotna dla przedsiębiorców. Do tego również wolność prasy, która w kolejnych rankingach spada coraz niżej i szeroko rozumianej wiarygodności polskiego rządu, który zobowiązał się do uzdrowienia sytuacji prawnej w kraju, gdyż w przeciwnym razie Unia Europejska nie wypłaci funduszy, za które będzie można naprawić sytuację gospodarczą.
NBP podwyższa kolejny raz stopy procentowe, co boleśnie odczuwają kredytobiorcy. Jak długo można w ten sposób walczyć z inflacją?
Wszystko zależy od tego, czy rząd będzie chciał walczyć de facto z inflacją i wcielić w życie te instrumenty, o których powiedziałam. Jeśli tak, to unikniemy ciągłego podnoszenia stóp procentowych, bo z inflacją należy walczyć, również informując opinię społeczną o kolejnych działaniach, zmniejszając oczekiwania inflacyjne.
Jakie propozycje programowe powinna uwzględnić opozycja w swoim programie w kwestii naprawy polskiej gospodarki?
Przede wszystkim podliczenie długu, żeby nie doszło do podobnej sytuacji, która miała miejsce za Gierka, że obywatele będą spłacać zadłużenie przez 20 lat. Kolejna kwestia to przeanalizowanie sytuacji gospodarczej w celu zorientowania się jakie są potrzeby społeczne. Należy powiedzieć, że bardzo istotny jest problem mieszkaniowy.
W czasach, kiedy była Pani prezesem NBP w Polsce trwały reformy gospodarcze związane z planem Balcerowicza. Czy po odsunięciu PiS-u od władzy polska gospodarka może potrzebować podobnych rozwiązań?
To była bardzo wyjątkowa sytuacja i społeczeństwo było w innej sytuacji. To znaczy dzisiaj są pełne półki w sklepach, a wtedy tak nie było. Moim zdaniem będzie trzeba rozwiązać problemy gospodarcze szybciej, ale zmiany muszą być rozważne i należy nimi pokazać, że nie są one tymczasowe, ale na lata.
Co do Pana pytania, w moim przekonaniu
trzeba będzie polski system gospodarczy odpolitycznić. Mam tu na myśli Spółki Skarbu Państwa i powrót do dobrych obyczajów, gdzie przeprowadzano konkursy, a nie tak jak dzisiaj prezes czy inna osoba decyzyjna jest z nadania partyjnego.
Czy w ramach odpolityczniania gospodarki należy stworzyć nowe mechanizmy, które nie dopuszczą do podobnej sytuacji, która ma miejsce dzisiaj w Spółkach Skarbu Państwa czy bankach?
Konkurs nie zawsze przynosi pozytywne efekty, ale należy go przeprowadzić , żeby w instytucjach, o których rozmawiamy nie zasiadały osoby, które są aktywne politycznie. Tak przez lata robiono, że w Spółkach Skarbu Państwa zasiadali specjaliści, a nie osoby powiązane rodzinnie z tym czy innym ugrupowaniem.
Bardzo dziękuję za rozmowę.
Czytasz nas? Podobają Ci się zamieszczane przez nas treści?
Wesprzyj nas swoją wpłatą.
Wpłacając pomagasz budować Crowd Media – wolne media, które patrzą władzy na ręce.
POLUB NAS NA FACEBOOKU
