Tak PiS łamało konstytucję w 2020 r. Społeczeństwo oswaja bezprawie konstytucyjne?

Na koniec roku rząd wprowadził zakaz przemieszczania się w noc sylwestrową. Prawnicy wskazywali, że jest on niezgodny z konstytucją. Prof. Ryszard Piotrowski wskazuje, że nie był to jedyny przypadek łamania ustawy zasadniczej przez PiS w 2020.

W wywiadzie dla „Newsweeka” prof. Ryszard Piotrowski, ekspert od prawa konstytucyjnego, mówi wprost, że rząd nie respektował standardów prawnych przy uchwalaniu ustaw dotyczących walki z pandemią. To jednak tylko wierzchołek góry lodowej – ekspert przypomina, że konstytucję złamano także, organizując wybory prezydenckie. Prof. Piotrowski uważa to za „najbardziej spektakularne” z punktu widzenia demokracji naruszenie.

– Moim zdaniem nie respektowano konstytucji nie tylko w sprawie zarządzenia wyborów, ale – jak widać – niespecjalnie ktoś się tym przejmuje i wszystkim to odpowiada – mówi prof. Piotrowski w rozmowie z Agnieszką Żądło na łamach „Newsweeka”. I zauważa, że skoro pojawiło się przyzwolenie na naruszenie konstytucji w tej sprawie, to łatwiej przyszło rządowi naruszać jej zapisy przy tworzeniu praw dotyczących walki z pandemią. Taką postawę nazywa „moralnym szantażem”, ale dostrzega, że społeczeństwo przyjęło te warunki.

– Społeczeństwo nie identyfikuje zagrożenia, ryzyka, które polega na rezygnacji z własnych praw i oddaniu ich w imię walki z epidemią. Przyzwolenie na naruszanie konstytucji, naruszanie prawa jest o tyle niebezpieczne, że nawyk może się utrwalić, a kryzys konstytucyjny będzie się dalej pogłębiać – analizuje ekspert. I przewiduje, że taka postawa może być zachęcająca dla każdej władzy.

– Zawsze znajdą się okoliczności, które będą usprawiedliwiały naruszenia prawa: kryzys gospodarczy albo niepokoje społeczne – tłumaczy.

Prof. Piotrowski nazywa aktualny stan „oswajaniem bezprawia konstytucyjnego”. To stopniowe przyzwyczajanie się, że pojawiają się przypadki naruszania konstytucji.

– Obywatele bezpośrednio nie odczuwają łamania konstytucji, bo ono w przeciwieństwie do łamania kości nie boli. Demokracja okazuje się samouzgodnioną pułapką – komentuje ekspert.

Cały wywiad do przeczytania w Newsweeku.