Eksperci masakrują paski w TVP. Miażdżący raport w oficjalnym sejmowym dokumencie

O tym, co wybrańcy Jacka Kurskiego w polskiej telewizji publicznej zrobili z wydaniami serwisów informacyjnych, będą z pewnością jeszcze powstawać książki do partyjnej propagandy. Przez ostatnie trzy lata wyrażenie “paski TVP” weszło do powszechnego języka, stało się elementem popkultury, przedmiotem tysięcy prześmiewczych memów i anegdot. Toporna propaganda, przekazy podprogowe czy sugestywne komunikaty partyjne wylewające się z ekranów telewizorów spowszedniały i nie oburzają już tak, jak niegdyś. Po prostu stały się częścią tego wykrzywionego kraju nad Wisłą, elementem codziennej polityki informacyjnej ekipy, która nie ukrywa, że odbiorców tego przekazu traktuje jako “ciemny lud”.

Okazuje się jednak, że na stronach sejmowych można odnaleźć oficjalny dokument Rady Języka Polskiego, która przebadała wszystkie wydania “Wiadomości” TVP  w latach 2016-2017 i  dosłownie je masakruje. Jak czytamy w dokumencie, celem sprawozdania było zbadanie, czy emitowane przez nadawcę publicznego, tj. Telewizję Polską S.A., tzw. paski informacyjne dotyczące 13 najważniejszych wydarzeń politycznych lat 2016–2017 były zgodne z art. 3 ustawy o języku polskim.

Stwierdzono, że w przeanalizowanym korpusie 306 pasków tylko 93 z nich (czyli ok. 30%) nie zawiera elementów zależnych od autora. Oznacza to, że zdecydowana większość pasków emitowanych w „Wiadomościach” TVP S.A., zapowiadających materiały o najważniejszych wydarzeniach politycznych lat 2016–2017 w Polsce, została skonstruowana najprawdopodobniej z myślą o wpływaniu na opinię odbiorcy komunikatu, a nie z myślą o dostarczeniu mu obiektywnego powiadomienia o danym zdarzeniu – czytamy w raporcie. Zdecydowaną większość elementów zależnych od autora stanowią w badanym korpusie środki wartościujące systemowo, zdaniowo lub kontekstowo – podkreślają autorzy z RJP.

Rada Języka Polskiego o paskach Wiadomości TVP: stronniczość, manipulacja, magia, przedstawianie własnej wizji świata, przyzwolenie na agresję, podważanie zaufania do państwa itd.
Oficjalny dokument sejmowy:https://t.co/tADci1ImzI pic.twitter.com/ekVWz6IFwc

— Tomasz Skory (@TomaszSkory) April 3, 2019

Sprawozdanie bezlitośnie obnaża też polityczny charakter tych komunikatów, nastawionych na agitację prorządową lub zniechęcanie odbiorców do partii opozycyjnych. Przedstawiono także następujące wnioski:

• zdecydowana większość tekstów pasków „Wiadomości” TVP 1 z lat 2016–2017 pełni funkcje nieinformacyjne – głównie perswazyjną (wpływanie na odbiorcę), magiczną (kreacja rzeczywistości) i ekspresywną (wyrażanie emocji i ocen nadawcy). Powstały więc one z myślą o stworzeniu autorskich wizji wydarzeń i o wpłynięciu na przekonania (w tym: oceny) odbiorcy. Wizja świata prezentowanego przez „Wiadomości” jest skrajnie jednostronna;
• praktyka polegająca na dostarczaniu społeczeństwu nierzetelnego, nieobiektywnego przekazu, w którym trudno odróżnić informację od komentarza, sprawia, że należy uznać, iż osoby odpowiedzialne za treść pasków emitowanych w „Wiadomościach” TVP 1 w analizowanym okresie mogły nie wypełnić obowiązku nałożonego przez ustawodawcę, przez stowarzyszenia dziennikarskie oraz przez Radę Nadzorczą Telewizji Polskiej;
• język jest tu traktowany nie jako dobro społeczne, lecz jako instrument w walce politycznej służący jednemu z podmiotów politycznych w celu kreacji własnej wizji świata i narzucaniu jej obywatelom;
• praktyka językowa i komunikacyjna w paskach „Wiadomości” ma często charakter manipulacyjny – stosowane tu oddziaływania perswazyjne nadawcy na odbiorcę są bowiem ukryte i realizują partykularne cele nadawcy, bez uwzględnienia – szeroko rozumianej
  i inkluzywnej w swej istocie – kategorii dobra wspólnego;
• taki sposób komunikowania się przez autorów pasków z odbiorcą we flagowym programie informacyjnym Telewizji Polskiej S.A ma liczne negatywne skutki społeczne. Po pierwsze, podważa fundamenty zaufania obywateli do państwa. Po drugie, jednostronny przekaz prezentujący m.in. działania części społeczeństwa oraz jego parlamentarnej reprezentacji w sposób deprecjonujący powoduje, iż podmioty te są wykluczane ze wspólnoty, co z kolei prowadzi do rozpadu więzi wspólnotowych, do osłabienia poczucia tożsamości wspólnoty i w konsekwencji może powodować zachowania agresywne jednych jej członków wobec innych. Stosowanie agresji językowej może być bowiem odbierane jako przyzwolenie na stosowanie agresji fizycznej i
  często ją poprzedza. Po trzecie, opisane w niniejszym sprawozdaniu praktyki komunikacyjne autorów pasków „Wiadomości” wywołują negatywny odbiór społeczny.

Autorzy sprawozdania zachęcają jednocześnie osoby odpowiedzialne za funkcjonowanie TVP do takiego kształtowania komunikatów sygnujących materiał dziennikarski, by były one pozbawione stronniczości. Wzywają ich także do zaprzestaniu stosowania zabiegów językowych i tekstowych wprowadzających zdeformowany obraz świata, stosowania elementów językowych nastawionych na umacnianie stereotypów i profilowanie wyborcze odbiorców telewizyjnych komunikatów.

Pełne sprawozdanie Rady Języka Polskiego dostępne jest tutaj. Z pewnością będzie pomocne wszystkim, którzy planują pisać prace magisterskie z zakresu propagandy partyjnej. Czasy Jacka Kurskiego w TVP z pewnością zapiszą się w niechlubnej historii.

fot. Shuttterstock/tvp.info

POLUB NAS NA FACEBOOKU

[wpdevart_like_box profile_id=”539688926228188″ connections=”show” width=”600″ height=”200″ header=”big” cover_photo=”show” locale=”pl_PL”]