Uważaj! Dziś jest piątek trzynastego, uznawany przez wielu za najbardziej pechowy dzień w roku.
Podczas gdy wiele osób wyśmiewa tę okoliczność jako wyłącznie dzień zabobonny, inni pozostają w łóżku sparaliżowani przez strach i unikają codziennych zadań, prowadzenia działalności gospodarczej czy podróży. Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych od 17 do 21 milionów ludzi cierpi z powodu strachu przed piątkiem 13. Badania w tej materii zostały przeprowadzone przez Instytut Badań nad Stresem w Północnej Karolinie.
Lęk, znany jako friggatriskaidekafobia, nie jest niczym niezwykłym. Słowo pochodzi od imienia Frigga – nordyckiej bogini. Jest również zwany paraskevidekatriafobią, od greckiego Paraskevi, oznaczającego piątek, Dekatreis – trzynaście i fobii czyli strachu.
W 2017 roku wystąpiły dwa przesądne dni: 13 stycznia i 13 października. W kalendarzu gregoriańskim piątek 13 zawsze występuje co najmniej raz w roku, a może pojawić się maksymalnie trzy razy w ciągu jednego roku. Jest więc czego się bać.
Historia i Geneza piątku 13
Niejasne jest źródło obaw otaczających piątek 13. Pierwsze pisemne dowody na lęk przed tym feralnym dniem pochodzą z XIX wieku, choć same przesądy otaczające tę datę są znacznie starsze i pochodzą z 1700 roku przed naszą erą.
W Kodeksie Hammurabiego, obowiązującym w Starożytnym Babilonie, datowanym na około 1772 p.n.e., liczba 13 została pominięta w wykazie przepisów.
Odnotowano również długoletni mit, zgodnie z którym, jeśli 13 osób zje razem posiłek, to jeden z biesiadujących umrze w ciągu roku. Przesąd ma swoje korzenie zarówno w Ostatniej Wieczerzy, gdy Jezus jadł z 12 Apostołami przed samą śmiercią, a także w popularnym nordyckim micie, w którym 11 bliskich przyjaciół boga Odyna jadło z nim wspólny posiłek, na który nieoczekiwanie wprosiła się 13. osoba, Loki, bóg zła i zamętu.
W rzeczywistości liczba 13 uznawana jest za przeklętą na całym świecie od tysięcy lat. Numer 12 jest historycznie uznawany za symbol kompletności, a jego starszy kuzyn – 13, postrzegany jest jako niepasujący. Istnieje 12 miesięcy w roku, 12 bogów Olimpu, 12 godzin zegara, 12 plemion Izraela, 12 apostołów Jezusa, 12 potomków Mahometa – imamów. Widać tu historyczną tendencję do unikania liczby 13.
W 1881 roku powstała organizacja “Klub Trzynastki”, mająca na celu poprawę reputacji tej liczby. 13 członków chodziło pod drabinami, rzucając sól przez lewe ramię podczas pierwszego spotkania, starając się odczynić negatywne skojarzenia i zapewnić sobie lepszą fortunę.
Pomimo tych wysiłków, numer 13 do dziś uważany jest za pechowy. Trzynastka jest tak nielubiana, że wiele amerykańskich miast nie ma trzynastej ulicy czy trzynastej alei. Niektóre szpitale unikają 13 jako oznaczenia numeru sali, zaś wiele portów lotniczych nie ma bramki nr 13.
Piątek również od dawna uważany jest za dzień pechowy. Jedna z teorii zakłada, że dzień ten został uznany za felerny, ponieważ Jezus został ukrzyżowany właśnie w piątek. Według średniowiecznych angielskich legend, pochodzących z XIV wieku, piątek jest uznawany za dzień nieszczęścia. W licznych publikacjach z XVII wieku, piątek 13 został opisany jako fatalny dzień, aby wybrać się na wycieczkę, rozpocząć nowy projekt lub dokonać poważnej zmiany w życiu (np. zawarcie małżeństwa).
Nathaniel Lachenmeyer, autor książki “Trzynaście: historia najpopularniejszego na świecie przesądu”, sugeruje jednak, że brak jest odniesienia do piątku 13 przed 1907 rokiem. Zdaniem autora, popularność przesądów pochodzi ze znanej powieści Thomasa W – “Piątek, trzynastego”. W powieści giełdowy makler korzysta z przesądów, by stworzyć panikę na Wall Street w piątek 13.
Swoją drogą na Wall Street strach przed piątkiem 13 obecny jest od dziesięcioleci. 13 października 1989, Wall Street odnotował drugi największy spadek indeksu Dow Jones Industrial Average w historii. Dzień był nazywany mini krachem piątku 13.
Piątek 13 był też jednym z motywów omawianych w popularnej powieści “Kod Leonarda da Vinci”. Książka sugeruje, że masakra templariuszy przez Kościół Katolicki miała miejsce w piątek 13. Historycznie rzecz biorąc, aresztowanie Jacques de Molay, wielkiego mistrza zakonu templariuszy miało miejsce w piątek, 13 października 1307. Jednakże sam związek między piątkiem 13 a pechem jest uważany za nowoczesną interpretację tego wydarzenia.
źródło: International Business Times
fot. Shutterstock
Czytasz nas? Podobają Ci się zamieszczane przez nas treści?
Wesprzyj nas swoją wpłatą.
Wpłacając pomagasz budować Crowd Media – wolne media, które patrzą władzy na ręce.
POLUB NAS NA FACEBOOKU
